Lean Production یا تولید ناب، یک فلسفه مدیریتی است که در ابتدا توسط شرکت تویوتا در صنعت خودروسازی توسعه یافته است و امروزه به طور گسترده‌تر در صنایع و سازمان‌های مختلف به کار گرفته می‌شود. هدف Lean ایجاد ارزش برای مشتریان با کمترین هدررفت از منابع و بهبود کارایی فرآیندها است.
اصول کلیدی lean:
- ارزش مشتری (Customer Value): اصل اول Lean تمرکز بر ارزش مشتری است. به این معنا که باید فقط به محصولات و خدماتی تمرکز کنیم که واقعاً ارزش برای مشتری دارند و نیازهای مشتریان را برطرف می‌کنند. این اصل تاکید دارد که محصولات باید به عنوان ارزش افزوده برای مشتریان در نظر گرفته شوند.
- تشخیص جریان ارزش (Value Stream Identification): در این اصل، جریان ارزش که به ترتیب مراحلی است که مواد و اطلاعات از حالت خام تبدیل به محصول نهایی می‌شوند، شناسایی می‌شود. هدف این اصل، کاهش هدررفت‌ها و بهبود کارایی جریان ارزش است.
- جریان ارزش مستمر (Continuous Flow of Value): این اصل بر ادامه جریان مستمر ارزش بدون توقف و هدررفت‌های اضافی تا زمان تحویل محصول یا خدمت تأکید دارد. هدف این اصل، ایجاد یک جریان کاری پایدار و موثر است.
- تولید کم حجم (Small Batch Production): این اصل بیان می‌کند که به جای تولید انبوه و حجیم، به تولید دسته‌های کوچک از محصولات تمرکز شود. این کار باعث می‌شود که از منابع کمتری استفاده شود و هدررفت‌ها کاهش یابند.
- کیفیت کل (Overall Quality): این اصل بیان می‌کند که باید به بهبود کلیت محصولات و خدمات در سطح سازمانی تمرکز کرد و نه فقط رفع نقص‌ها بعد از تولید. این کار باعث می‌شود که احتمال بروز اشتباهات کاهش یابد و کیفیت کلی محصولات بهبود یابد.
- تحقیق و توسعه (Continuous Improvement): این اصل تأکید دارد که بهبود مستمر باید در تمامی جوانب سازمان انجام شود و فرآیندهای کاری بهینه‌سازی شوند. این کار باعث می‌شود که سازمان بهبود مداوم داشته باشد و با رقابتگری روبه‌رو شود.
- سیستم کششی (Pull System): این اصل بیان می‌کند که تولید محصولات و خدمات فقط در صورت نیاز مشتریان انجام شود، نه براساس تولید از پیش برنامه‌ریزی شده. این کار باعث می‌شود که میزان موجودی‌ها کاهش یابد و هدررفت‌ها کمتر شوند.
- همکاری و تعامل (Collaboration and Interaction): این اصل بیان می‌کند که تیم‌ها و افراد باید به صورت همکاری‌ای با یکدیگر کار کنند و از تعامل موثر برای بهبود فرآیندها و عملکرد سازمان بهره‌مند شوند.
- اعتماد به کارکنان (Trust in Employees): این اصل تأکید دارد که باید به کارکنان اعتماد کرد و آنها را به عنوان کلیدی‌ترین دارایی سازمان مورد ارزیابی قرار داد.
- حفظ استانداردها (Maintaining Standards): این اصل بیان می‌کند که باید استانداردها و فرآیندهای کاری را حفظ کرد و به آنها پایبند بود تا کیفیت کلی فرآیندها حفظ شود.
- استفاده از فن‌آوری (Use of Technology): این اصل بیان می‌کند که باید از فن‌آوری‌های نوین و کارآمد در فرآیندها و فعالیت‌های سازمان استفاده کرد تا بهبود کارایی و کیفیت ارتقاء یابد.
- تمرکز بر بهبود مستمر (Continuous Improvement Focus): این اصل تاکید دارد که باید تمرکز بر بهبود مستمر در تمامی جوانب سازمان باشد تا کارایی و عملکرد سازمان بهبود یابد.
برای مطالعه ی بیشتر در مورد تولید ناب و اصول lean به مقاله ی اصول Lean در وب سایت تولید ناب مراجعه نمایید: https://www.leanproduction.com/essence-of-lean