در این جستار بر اساس گفتگوی انجام شده در گروه تلگرامی BPMN به بررسی تفاوت بین BPMS و ERP می پردازیم.

ARDESHIR DADGAR,
سلام. صبح بخیر. من فرق erp رو با bpms نمی فهمم. در این رابطه هم زیاد سرچ کردم ولی به نتیجه ای نرسیدم. تمام کارهایی که با bpms میشه انجام داد (تمام انواع فعالیت ها؛ رخدادها؛ دروازه ها و…) را با erp هم میشه انجام داد. پس چرا یه شرکتی که erp داره باید بره به سمت bpms؟ اگر کتابی یا مطلبی در این باره می شناسید ممنون میشم معرفی کنید. البته فکر کنم اینجا هم جواب نگیرم چون مشارکت واقعا ضعیفه.

بهمن اکبرزاده فخار,
[In reply to ARDESHIR DADGAR]
بزرگترین تفاوت BPMS با یک ERP اینه که فرآیند های پیاده شده در BPMS قابل تغییر و قابل بهبود بوده و اگر BPMS قابلیت Versioning رو بخوبی ساپورت کنه میتونه History فرآیند رو حفظ کنه
اما مشکل یک ERP اینه که فقط مختص نیازهای یک سازمان پیاده سازی شده و در بقیه سازمانها بخوبی نمیتونه جواب بده و نیاز به Customization داره و هزینه و زمان بالایی رو میطلبه
بقیه تفاوت ها رو هم که همه دوستان در جریان هستند.

ARDESHIR DADGAR,
[In reply to بهمن اکبرزاده فخار]
خیلی ممنون از جوابتون. از جهت تغییر فرآیندهای erp هم قابل تغییر و به روز رسانی هست. فقط شاید روال تغییرش نسبت به bpms اندکی پیچیده تر باشه ولی برای سازمانی که erp داره شاید واقعا منطقی نباشه که به خاطر این اندک پیچیدگی بره کلا یه نرم افزار دیگه خریداری کنه. در زمینه بهبود منظور شما را متوجه نمیشم که bpms چگونه بهبود می دهد؟ در زمینه history نیز نرم افزارهای erp به خوبی می تونند history ها را ذخیره سازی و گزارش دهی کنند. در زمینه customize کردن حق با شماست ولی وقتی در یک سازمانی erp پیاده سازی شده یعنی قسمت customize اش انجام شده. ولی با این حال بسیاری از شرکت هدی معتبر دنیا erp و bpms را با هم استفاده می کنند. فقط در یک کتابی خوندم که erp را از crm و scm جدا کرده بود و به نوعی bpms را به عنوان واسط همه اینها برای یکپارچه سازی در نظر گرفته بود که باز به نظر من اشتباهه. چون erp می تونه کارهای scm و crm هم انجام بده.

بهمن اکبرزاده فخار,
[In reply to ARDESHIR DADGAR]
bpms بهبود دهنده نیست بلکه ابزار بهبود فرآیندهارو در اختیار سازمان قرار میده
مسلما با وجود erp بهبودهای هرچند کوچک که در نهایت منجر به بهبود کلی فرآیند میشوند؛ بخاطر زمان و هزینه بالای تغییرات و نیاز به تغییر دستی اطلاعات از قبل ثبت شده؛ نادیده گرفته میشوند
ای آر پی فقط هیستوری اطلاعات رو نگه میداره و خود فرآیند قبلی از بین میره و اطلاعات تبدیل میشن به نسخه و ساختار جدید

ARDESHIR DADGAR,
[In reply to بهمن اکبرزاده فخار]
دو قسمت حرفتون را متوجه نشدم. یکی اینکه فرمودید نیاز به تغییر دستی اطلاعات از قبل ثبت شده. یکی هم erp فقط هیستوری اطلاعات رو نگه می داره و خود فرآیند قبلی از بین میره. به عنوان مثال اگر فرآیند تکمیل یک فرم را در نظر بگیریم erp می تونه زمان و افراد و… از مراحل تکمیل فرم را مشخص کند که در هر زمانی چه کاری بر روی این فرم انجام شده. امکانش هست لطف کنید این دو مورد را بیشتر توضیح بدید یا با مثال بگید.

بهمن اکبرزاده فخار,
بعنوان مثال فرآیند پذیرش پارک علم و فناوری خراسان رو که انجام میدادیم؛ در ابتدای پابلیش؛ حدود ۴۰ پذیرش انجام شد
سپس تغییرات زیادی در ساختار فرآیند شکل گرفت و گامهایی حذف و گامهای دیگری افزوده شد و ساختار فیلدها تغییر کرد
این تغییرات به دلیل تحلیل اولیه نامناسب نبود بلکه به دلیل پیش آمدن نیازهای جدید سازمان بعد از بوجود آمدن ابزار مدیریتی bpms بود که باعث تغییر ساختار شد.
اگر سیستم erp بود؛ هزینه و زمان انجام تغییرات بسیار بالا می بود و توجیهی برای انجام وجود نداشت
اما به دلیل تغییر پذیر بودن سیستم؛ تغییرات بدون هزینه غیر نیروی انسانی در کمترین زمان انجام شد و بواسطه انجام این تغییرات؛ پیشنهادات دیگری جهت بهبود فرآیند ارائه و اجرا شد
اما در یک erp بدون داشتن نیروی متخصص برنامه نویس و بدون صرف زمان و هزینه زیاد نمیتوان در این ابعاد بهینه سازی انجام داد
در هر مرحله بهینه سازی نیز اطلاعاتی با همان ساختار ثبت می شوند و اگر فرآیند تغییر کند نیازی به انجام کار اضافی جهت حفظ یا تبدیل اطلاعات قبلی به ساختار جدید نیست

ARDESHIR DADGAR,
[In reply to بهمن اکبرزاده فخار]
در واقع شما می فرمایید قابلیت انعطاف bpms بسیار بیشتر از erp هست و تغییرات به سادگی در آن امکان پذیر هست. اینکه می فرمایید انجام کار اضافی جهت حفط یا تبدیل اطلاعات قبلی به ساختار جدید نیست را متوجه نمیشم. فرض کنید براساس بهبودی که ایجاد کردیم قرار شد یک فعالیت حذف یا اضافه شود. در bpms و erp چه تفاوتی در بروز رسانی اطلاعات قبلیشون دارند؟

بهمن اکبرزاده فخار,
[In reply to ARDESHIR DADGAR]
در یک bpms با وجود امکان ورژنینگ هیچ کاری لازم نیست انجام بشه اما در erp باید علاوه بر تغییر ساختار دیتابیس و اضافه و کم کردن فیلدها و جداول میانی؛ راهکاری نیز برای تبدیل اطلاعات قبلی به ساختار جدید ایجاد کرد.

ARDESHIR DADGAR,
[In reply to بهمن اکبرزاده فخار]
واقعا لطف کردید. از اطلاعات بسیار خوبی که دادید خیلی ممنونم.

بهمن اکبرزاده فخار,
خواهش میکنم، انجام وظیفس

Mahdi Jalali,
[In reply to ARDESHIR DADGAR]
تفاوت های ERP و BPMS :
اولین تفاوت : که مهمترین تفاوت نیز هست در رویکرد و استراتژی آنها در مکانیزه کردن فرآیندهای سازمان هست به طوریکه ما در ERP با مفهوم اصلی BestPractice روبرو هستیم به معنی اینکه شما در ERP شما با یک نرم افزار بلوغ یافته روبرو هستید که در حوزه ی مثلا مالی آمده است و بهترین روش های موجود را بررسی کرده و بر اساس تجربیات قبلی و بهینه و نظر مهندسی و تخصصی نرم افزاری که قسمت هایی از آن فرآیندی هم هست را آماده کرده است ولی در یک رویکرد BPMS ی ما با این رویکرد DoPractice روبرو هستیم که تجربه را باید خودمان بیاندوزیم و همین حوزه ی مالی رو از ابتدا تحلیل کنیم و فرآیند کنیم و پیاده سازی. شاید در مقام مقایسه بتونیم این تفاوت رو مانند تفاوت مهندسی مجدد سخت یا BPR در مقابل مهندسی مجدد نرم یا بهبود مستمر و کایزن بیان کنیم.
تفاوت دوم : در دیدی است که نسبت به یکپارچگی سیستم ها در یک ERP در مقایسه با BPMS وجود دارد که بیشتر ERP ها از آنجایی که توسط یک شرکت و برای پاسخ گویی به نیازهای کل یک سازمان یا صنعتی ایجاد شده اند یکپارچگی را در لایه دیتا دیده اند و معمولا این سیستم ها دارای یکپارچگی داده هم هستند و مثلا از یک یا چند بانک اطلاعاتی یکپارچه استفاده میکنند و معمولا هم باید از بانک های اطلاعاتی قدرتمند مانند اوراکل استفاده کنند. ولی در دیدی یکپارچگی که ما در BPMS داریم یکپارچکی را به مفهوم یکپارچگی فرآیندها یا به عبارت فنی ترش یکپارچگی سرویس های اطلاعاتی در نظر میگیریم. برای توضیح بیشتر اینکه یک ERP وارد سازمان میشود باید نرم افزارهای قدیمی تعطیل شوند و راهکار یکپارچه جایگزین شود ولی BPMS وارد سازمان میشود بیشتر به دنبال یکپارچه کردن و برقراری ارتباط با نرم افزارهای قدیمی در قالب وبسرویس است.
تفاوت سوم : که شاید بتوان گفت قسمتی از همان تفاوت دوم هست به این شکل است که ما در ایجاد خود راهکار BPMS نیز یک کار یکپارچه انجام نمیدیم ! مثلا امکان داره شما یک راهکار BPMS ایجاد کنید که موتور فرآیند آن مثلا اوراکلی باشد ولی فرم سازش را یک شرکت محلی ایجاد کرده و برای گزارش ها و شاخص ها از یک نرم افزار BI استفاده کنید ولی در رویکرد ERP همه ی اینها را در کنار یک بانک اطلاعاتی یکپارچه ارائه میکنه.
تفاوت چهارم به نظر من در دید آنها به تحلیل سازمان هست. در دید ERP ما یک دیدی ماژولی و وظیفه گرایی نسبت به سازمان و نرم افزار و اتوماسیون داریم و اتفاقا ماژول های ERP های جهان هم به همین نام ها خریداری میشوند ولی در BPMS رویکرد از ابتدا فرآیند هست.
——————————————————————————————————————
از تفاوت ها که بگذریم امروزه میبینم که اکثر ERP های مطرح همان امکاناتی که یک BPMS ارائه میکند را رفته اند و در دل خودشان ایجاد کرده اند و یا از قبل داشته اند و بهبود داده اند (مثلا موتور گردش کار داشتند و الان موتور مدیریت فرآیند شده است و بحث های سرویس گرایی و BPMN هم واردش شده است) : شرکت هایی که ERP داشته اند قطعا بیکار نبودند و حتی خیلی از بحث هایی که امروزه به نام BPMS میشناسیم رو همین شرکت ها ایجاد کرده اند !
پس در نتیجه ما امروزه شاهد سیستم های ERP ی هستیم که به نوعی BPMS هم هستند به این معنی که امکانات فرآیندی و یکپارچه سازی و سرویس گرایی و … که BPMS ها داشتند را دارد + یک سری فرآیندها و ماژول های آماده به کار هم دارد که بلافاصله قابل بهره برداری است ولی میشود آنها را استفاده نکرد و خودمان از ابتدا ایجاد کنیم و در صورتی که با سازمان ما مچ باشد از آنها استفاده میکنیم. لذ چه این فرآیندها و سیستم ها را خودمان با امکانات BPMS ی ایجاد کنیم و چه با امکانات از قبل تهیه شده یا همان BestPractice ها استفاده کنیم میتوانیم این فرآیندها و فرم ها و گزارش ها و قوانین و … را تغییر و بهبود بدهیم.
———————————————————————————————————————
نتیجه گیری نهایی :
شرکت های ارائه دهنده ی ERP که تجربه ی پیاده سازی ماژول های مختلف با ابزارهای خود را داشته اند به مرور خود را مجهز به BPMS می کنند و تمام امکانات و مزایای BPMS را در دل خودشان می آورند.
شرکت های ارائه دهنده ی BPMS بمرور که در سازمان ها فرآیندها را مکانیزه می کنند یک سری فرآیندها و نرم افزارهای آماده خواهند داشت که این ها را به مشتریان بعدی به عنوان BestPractice یا PrePractice ارائه خواهند داد و به مرور مزایای ERP ها را برای خودشان ایجاد میکنند.

Reza Mohammadian,
سلام ، با تشکر از توضیح خوبتون راجع به تفاوت ERP , BPMS ، یه سوالی داشتم : برای پیاده سازی BPMS در سازمان ها حتما باید ERP در سازمان پیاده شده باشد یا نه ؟

BPMN ناجی,
[In reply to Saeed Bay]
هر دو حالت ممکنه
اما به شرط اینکه اگر رویداد استارت داشت باید رویداد اند هم داشته باشه

Pedram Khazraei,
امروزه با افزایش سطح بلوغ سازمان‌ها در استفاده از فناوری اطلاعات، از BPM و ابزارهای آن برای توانمندسازی سیستم‌های ERP استفاده می‌شود. به عبارت دیگر با ترکیب ERP+BPM Tools شرکت‌های ارائه دهنده راه‌حل‌های سازمانی قادر خواهند بود کل فرآیندهای کسب و کار مشتریان را یکپارچه کرده و قابلیت سفارشی‌سازی یا متناسب‌سازی فرایندها را نیز فراهم کنند.
این رویکرد ترکیبی، نسبت به فرآیندهای سازمان منعطف بوده و به عنوان مزیت رقابتی، در استقرار سیستم‌های ERP و موفقیت در پاسخ به راهکار صنعت ایفای نقش می‌کند.
با توجه به فازهای چرخه مدیریت کسب و کار می‌توان گفت برای اجرای فعالیت مدل‌سازی و طراحی، ابزارهای مدل‌ساز گرافیکی طراحی شده‌اند که امکان مدل‌سازی فرایندها را با زبان‌های مختلف مثل BPMN فراهم می‌کنند. برای اجرای فرایندها نیز علاوه بر ماژول‌های آماده، ابزارهای مختلفی مثل فرم‌ساز، موتور گردش‌کار، موتور قواعد کسب‌و‌کار و گزارش‌ساز ارائه می‌شود که کاملا با محیط ERP یکپارچه هستند. مدیریت و پایش فرایندها نیز با استفاده از امکان مانیتورینگ و قابلیت ردیابی آنها امکان‌پذیر است. پس از بازخورد اجرای فرایندها در سازمان، برای بهبود و بهینه‌سازی فرایندها در دوره‌های زمانی مختلف نیز می‌توان از قابلیت تعریف نسخه‌های جدید گردش ِکار که در ابزارهای مدیریت فرایند کسب و کار تعبیه شده است، استفاده کرد.
به این ترتیب شرکت‌ها و سازمان‌ها، می‌توانند با بهره‌گیری از تجارب سازمان‌های دیگر و متناسب‌سازی آنها برای شرایط موجود مجموعه خود، به شکل موثری به سمت بهبود تدریجی فرایندهایشان حرکت کنند.

Pedram Khazraei,
[In reply to d b]
يعني تركيبي متشكل از فرايندهايي كه ERP tools يكپارچه كرده و در كنار آن استفاده از BPM tools جهت اجراي آن بخش از فرايند هايي كه نياز به سفارشي سازي و متناسب سازي دارند .

d b,
[In reply to Pedram Khazraei]
یعنی می فرمایید ابزار های erp بخشی که به بلوغ رسیده را پیاده می کند و بقیه توسط ابزارهای .bpm پیاده می شوند ؟

Pedram Khazraei,
بهتر است برای درک بهتر موضوع از طریق یک مثال پیش برویم : فرایند خدمات پس از فروش به مشتریان را در دو مجموعه با یک صنعت مشابه در نظر بگیرید ، ضمنا هر دو شرکت از یک ابزار ERP مشابه برای پیاده سازی این فرایند استفاده کرده اند ، همانطور که میدانیم این ابزارها با مفهوم BestPractice بهترین متد را برای این دو شرکت فراهم می آورد ، اما آیا واقعا این 2 شرکت به صورت 100% این فرایند را همانند هم اجرا می کنند ( در این صورت ، مزیت رقابتی در این حوزه معنی ندارد) ، بدین صورت حتما مواردی باقی خواهد ماند که حاصل شرایط خاص ، تجربیات ، دیدگاهها و … این دو مجموعه میباشد که هر کدام از این دو میتواند با بهره گیری از ابزار های BPM به آن دست یابد – ضمنا باید این توضیح را بدهم که ابزارهای جدید موجود در بازار امروزه دنیا ،امکانات ابزار های BPM را به عنوان یک ماژول ارائه می دهند .

d b,
[In reply to Pedram Khazraei]
با جمله پیاده کرده با ابزار erp مشکل دارم ، erp کتی است که شما دوخته ‌ای و اصلاح آن بدون یک ابزار انعطاف پذیر موثر نیست اگر بخواهی تغییرش بدهی همان بهتر که بازنویسی کنی مگر اینکه این erp tools که می گویید این کاره باشد که من بعید بدونم ،شما یا باید بگید erp یا اگه نمی تونی به erp بررسی باید بری bpms بخری تا در نهایت به erp دلخواهت برسی این چه جور erp هست که می توان آن را تکه تکه کرد و بخشی را با bpm و بخشی دیگر رو با erp tools بریم جلو زات erp و متحدالشکل بودن دیتا مدل و وابستگی زیر سیستم هاش به شما اجازه تغییر رو نمی ده به نظر من اگه اینطوری بود که راه کار bpm , service و اینا رو ارایه نمی کردند
برا همین هم هست که خود شرکتها از شما آزمون می گیرن اگه قبول نشی بهت erp نمی دن

این بحث در گروه تلگرامی BPMN.ir ادامه دارد. از منوی سمت راست میتوانید در گروه عضو شوید.