مقایسه بین UML و BPMN

UML در مقابل BPMN

BPMN (Business Process Model and Notation) و UML (Unified Modeling Language) هر دو مجموعه ای از نمودارهای استاندارد هستند که برای مدلسازی فرآیندها و سیستم‌ها استفاده می‌شوند. هر دو مجموعه در زمینه‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند و ویژگی‌ها و کاربردهای متفاوتی دارند. در زیر، برخی از تفاوت‌ها و شباهت‌های BPMN و UML را بررسی می‌کنیم:

1. زمینه کاربرد: BPMN به عنوان یک استاندارد برای مدلسازی فرآیندهای کسب و کار شناخته شده است. از BPMN برای نمایش و توصیف فرآیندهای کسب و کار و جریان کار استفاده می‌شود. از سوی دیگر، UML به عنوان یک زبان مدلسازی کلی استفاده می‌شود و شامل نمودارها و نمایشگرهای مختلفی مانند نمودارهای کلاس، نمودارهای توالی و نمودارهای فعالیت است.
2. سطح جزئیات: BPMN برای مدلسازی و توصیف دقیق فرآیندها و جریان کارها ساخته شده است. این نمودارها قادر به نشان دادن ترتیب فعالیت‌ها، شرایط تصمیم‌گیری و جریان کنترل هستند. در مقابل، UML بیشتر برای مدلسازی ساختار و رفتار سیستم‌ها و برنامه‌ها استفاده می‌شود و به طور کلی‌تر است. در نتیجه نمودارهای BPMN جزئیات بیشتری را در مورد فرآیندها بیان میکنند در حالی که با نمودارهای UML جزئیات فنی دقیق و بسیاری را در مورد سیستم های نرم افزاری میتوان نمایش داد.
3. قابلیت‌های کسب و کار: یکی از ویژگی‌های برجسته BPMN، تمرکز بر قابلیت‌های کسب و کار است. BPMN می‌تواند به شرکت‌ها کمک کند تا فرآیندهای خود را تحلیل و بهبود ببخشند. در حالی که UML بیشتر در زمینه تحلیل و طراحی سیستم‌های نرم‌افزاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
4. نمودارها و نمایشگرها: هر دو BPMN و UML شامل نمودارها و نمایشگرهای مختلفی هستند. در حالی که BPMN نمودارهایی مانند نمودارهای فرآیندهای کسب و کار، نمودارهای جریان و نمودارهای تصمیم‌گیری را پشتیبانی می‌کند، UML شامل نمودارهای کلاس، نمودارهای توالی، نمودارهای فعالیت و سایر نمودارهای ساختاری و رفتاری است.

مقایسه بین Activity Diagram و BPMN

در مجموعه ی 13 نوع نمودار مختلفی که در UML وجود دارد، یکی از نمودارها با عنوان Activity Diagram بسیار شبیه به BPMN میباشد. در اینجا مقایسه ای جزئی تر بین Activity Diagram و BPMN نیز خواهیم داشت:

BPMN:

1. استفاده کاربردی: BPMN به عنوان یک استاندارد برای مدلسازی فرآیندهای کسب و کار استفاده می‌شود. طراحی BPMN بر اساس مفاهیم کسب و کار و جریان کار است و به شرکت‌ها کمک می‌کند تا فرآیندهای خود را تحلیل و بهبود ببخشند.
2. اجزای گرافیکی: BPMN شامل گرافیک‌هایی است که برای نشان دادن فعالیت‌ها، تصمیم‌ها، حوزه‌ها، جریان کنترل، گردهمایی‌ها و سایر المان‌های مرتبط با فرآیندها استفاده می‌شوند. این گرافیک‌ها عبارتند از مستطیل‌ها، دایره‌ها، فلش‌ها و نمادهای دیگر.
3. سطح جزئیات: BPMN قابلیت نشان دادن جزئیات دقیق فرآیندها و جریان کارها را دارد. از این رو، می‌تواند به طور دقیق ترتیب فعالیت‌ها، شرایط تصمیم‌گیری و جریان کنترل را نمایش دهد. به طور مثال برای کارهای تکراری، کارهای جبرانی نماد خاص در نظر گرفته شده است. برای انواع رویدادهای زمانی، برگشت کار، سیگنال، دریافت و ارسال پیام و … نماد منحصر به فرد و گویا در نظر گرفته شده است.

Activity Diagram:

1. استفاده کاربردی: Activity Diagram نیز برای نمایش جریان کارها و فرآیندها استفاده می‌شود، اما عموماً در زمینه توسعه نرم‌افزار و طراحی سیستم‌های اطلاعاتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
2. اجزای گرافیکی: Activity Diagram شامل المان‌هایی مانند فعالیت‌ها، تصمیم‌گیری‌ها، ترتیب عملیات، گردهمایی‌ها و یال‌های جریان است. از سمبل‌هایی مانند مستطیل‌ها، دایره‌ها، فلش‌ها و نمادهای دیگر برای نمایش این المان‌ها استفاده می‌شود.
3. سطح جزئیات: Activity Diagram نمی‌تواند جزئیات دقیق فرآیندها را نشان دهد و بیشتر بر روی نمایش جریان کار و ترتیب فعالیت‌ها تمرکز دارد. در صورت نیاز به جزئیات بیشتر، باید به نمودارهای دیگری مانند Sequence Diagram در UML رجوع کرد.

نتیجه گیری

در نهایت میتوان گفت BPMN و UML دو استاندارد مدلسازی هستند که در زمینه‌های مختلفی استفاده می‌شوند. BPMN بیشتر برای مدلسازی فرآیندهای کسب و کار و UML برای مدلسازی ساختار و رفتار سیستم‌ها و برنامه‌ها استفاده می‌شود. هر دو استاندارد قابلیت‌ها و ویژگی‌های خاص خود را دارند و می‌توانند در موارد متفاوتی مورد استفاده قرار گیرند. هر دوی این استانداردها توسط www.omg.org نگهداشت و منتشر میشوند. اگر شما یک تحلیل گر نرم افزار هستید، باید UML را یاد بگیرید. اگر شما یک مهندس صنایع یا مدیر هستید و یا یک تحلیلگر نرم افزار هستید که میخواهید با ذینفعان کسب و کار خود بتوانید تعامل اثربخش تری داشته باشد، آن وقت باید BPMN را یاد بگیرید.