سازمان ها چگونه می توانند به مزیت رقابتی دست پیدا کنند؟

به زعم پورتر، سازمان ها یا از طریق رویکرد “اثربخشی عملیاتی” (Operational Effectiveness Approach) و یا توسط رویکرد “موضع یابی استراتژیک” (Strategic Positioning Approach) می توانند به مزیت رقابتی دست پیدا کنند.
تفاوت این رویکردها چیست و هر کدام چه اهمیتی دارند؟
—
رویکرد اثربخشی عملیاتی
دستیابی به این رویکرد از طریق ایجاد “بهترین تجارب” در داخل سازمان انجام پذیر است. دستاورد برتر به معنی دارا بودن یا استفاده از “رویکرد بهروش” است، اما این بهروش ها، لزوما در داخل سازمان ماندگار نیستند، به این دلیل که سایر سازمان ها به راحتی از کار شما نسخه برداری کرده یا در بهترین حالت، منابع قابل توجهی رابه کار میبرند تا به عملیات اثربش یکسانی دست پیدا کنند.
به عقیده پورتر اگر یک سازمان رهبری را در بازار رقابتی به دست گیرد رقبا خیلی سریع خود را با آن تطبیق می دهند، به خصوص اگر این رهبری از طریق پیاده سازی یک نرم افزار کاربردی و یا یک فرایند کسب و کار جدید به دست آمده باشد.
مشکل چنین رویکردی آن است که شما برای موفق بودن، به گرفتن سهم بازار از رقبا نیاز دارید، ولی آن ها نیز بی حرکت نیم ایستند تا شما بدون هیچ نبردی این کار را انجام دهید. با وجود چنین رقابت سختی، این روکیدر دارای پتانسیلی برای مجبور کردن سازمان ها به سرمایه گذاری بیشتر و بیشتر برای دستیابی به کارایی و در نتیجه پایین آوردن سودها خواهد بود.
این رویکرد، همان “استراتژی اقیانوس قرمز” ارائه شده توسط کیم و ماوبورنی است.
—
رویکرد موضع یابی استراتژیک
یک جایگزین برای رویکرد “اثربخشی عملیاتی”، ایجاد موقعیتی منحصر به فرد در بازار است که رقابت را برای دیگران سخت و یا در مطلوب ترین حالت، غیرممکن نماید. پورتر این حالت را موضع یابی استراتژیک می نامد. اخیرا کیم و ماوبورنی از آن تحت عنوان استراتژی اقیانوس آبی نام برده اند. این استراتژی بیان می دارد که سازمان باید خود را در یک بازار بکر و دست نخورده موضع یابی کند و بدین ترتیب، قوانین بازی موجود را تغییر دهد.
هم پورتر و هم کیم و ماوبورنی اظهار می دارند که طراحی مجدد یا موضع یابی زنجیره ارزش پیشنهادی سازمان، از عناصر حیاتی در فرآیند موضع یابی استراتژیک است.
مشتریان و سرمایه گذاران به دنبال سازمان هایی هستند که دارای موضع رهبری بوده و نه فقط بهبود در گذشته، بلکه چشم اندازی در آینده را نشان دهند.
در محیط کسب و کار امروزی بهبود مستمر کافی نیست!
در واقع بهتر بودن از آنچه در سال پیش بودیم و یا از رقبایمان، برای ما به اندازه کافی خوب نیست.
پاو اونیل (رئیس هیئت مدیره آلکوا):
“بهبود مستمر ایده ای کاملا درست است، اما در شرایی که در همه چیز رهبر جهانی باشید. اگر از استانداردهای جهانی دور هستید، بهبود مستمر ایده ای فاجعه آمیز است. در این حالت شما نیازمند رفع سریع این شکاف هستید.”
—
برگرفته از کتاب “مدیریت بر مبنای فرآیند”
اثر جان جستون و یوهان نلیس
انتشارات سازمان مدیریت صنعتی